Βυρσοδεψία
- Μία διαδικασία.
Ετυμολογία[]
Η ονομασία "Βυρσοδεψία" σχετίζεται ετυμολογικά με την λέξη "εργασία".
Εισαγωγή[]
Είναι η διαδικασία που ακολουθείται με τη βοήθεια φυσικών και χημικών επεξεργασιών που κάνουν τελικά τα δέρματα να είναι τόσο αδιάβροχα, όσο και να μη σαπίζουν.
Η βυρσοδεψία θα πρέπει να θεωρηθεί σαν ένα από τα παλαιότερα επαγγέλματα που εξάσκησε ο άνθρωπος. Τρόποι κατεργασίας των δερμάτων ήταν γνωστοί, όπως αναφέρουν διάφορες ιστορικές πηγές, ακόμη από το 2.500 π.Χ.
Ο τρόπος της κατεργασίας που χρησιμοποιούνταν τότε εξακολούθησε να χρησιμοποιείται και μέχρι πριν από 150 περίπου έτη όταν η κατεργασία των δερμάτων έλαβε πλέον καθαρά βιομηχανικό χαρακτήρα και άλλαξε και ο τρόπος της.
Τα πρώτα μέσα που χρησιμοποιούσαν για την κατεργασία των δερμάτων ή ορθότερα για τη "δέψη" των δερμάτων ήταν ο καπνός και το στέγνωμα στο ηλιακό φως.
Υπήρχαν φυσικά και άλλοι τρόποι δέψης, που ως ένα σημείο χρησιμοποιούνται ακόμη και σήμερα, ιδιαίτερα από τους Εσκιμώους, όπως είναι η μάσηση. Με την μάσηση το δέρμα γίνεται μαλακό και ελαστικό.
Σήμερα όλοι αυτοί οι τρόποι έχουν πλέον καταργηθεί και δε χρησιμοποιούνται. Υπάρχουν άλλοι νέοι που βασίζονται στις γνώσεις της Χημείας. Οι σημερινοί τρόποι εφαρμόζονται, ανάλογα με το είδος του δέρματος, ανάλογα με το που και με ποιο τρόπο θα χρησιμοποιηθεί με το αν απαιτείται να παραμείνει το τρίχωμα που έχει ή όχι κλπ.
Μετά την εκδορά του ζώου το δέρμα πρέπει να αλατιστεί και να στεγνώσει, για να μπορέσει να διατηρηθεί. Το αλάτισμα αποβλέπει ακριβώς στην απορρόφηση του νερού. Το άλας, με την ιδιότητα που έχει να απορροφά το νερό, μειώνει την υγρασία του δέρματος, πράγμα που εμποδίζει την ανάπτυξη των μικροοργανισμών που θα μπορούσαν να το καταστρέψουν. Παράλληλα γίνεται και το στέγνωμα του δέρματος στον ήλιο ή και σε κάποιο ζεστό μέρος, που όμως αερίζεται καλά.
Ένα τέτοιο δέρμα είναι σκληρό και δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί, μπορεί όμως να διατηρηθεί και μερικά έτη ακόμη.
Πριν αρχίσει η πραγματική δέψη, τα δέρματα τοποθετούνται για ένα διάστημα μέσα σε ύδωρ, για να μαλακώσουν. Τα δέρματα που προορίζονται για γουναρικά, και τέτοια είναι τα δέρματα των ζώων που έχουν γούνα, υποβάλλονται σε δέψη ειδική, τέτοια που και μαλακά θα τα καταστήσει και το τρίχωμα θα μείνει ανέπαφο και χωρίς βλάβες.
Μετά την εκδορά του ζώου και παρά την αποξήρανση του δέρματος, εξακολουθεί να παραμένει επάνω αρκετή ποσότητα λίπους. Για να αφαιρεθεί το λίπος ραντίζεται το δέρμα με ανθρακικό ασβέστιο ή με οξείδιο του ψευδαργύρου.
Συγχρόνως το δέρμα τεντώνεται πάνω σε ειδικά ξύλινα πλαίσια με την εσωτερική πλευρά πάντα προς τα κάτω. Στη θέση αυτή παραμένει μέχρι που να διαπιστωθεί ότι το λίπος έχει φύγει και έχει καθαρίσει. Μετά αρχίζει η πραγματική διαδικασία της δέψης.
Η διαδικασία αυτή συνίσταται στις συνεχείς πλύσεις του δέρματος στην εσωτερική του πλευρά με διάλυμα που αποτελείται από στυπτηρία, άλας και σόδα.
Σήμερα ο τρόπος αυτός της δέψης έχει αντικατασταθεί και αντί για τα παραπάνω χρησιμοποιείται το χρώμιο και διάφορα λάδια.
Τα έλαια αυτά είναι κυρίως ιχθυέλαια. Αφού αλειφθεί το δέρμα με το έλαιο αυτό, αφήνεται στον αέρα και τον ήλιο, για να οξειδωθούν τα έλαια της επάλειψης. Έλαια χρησιμοποιούνται στη διαδικασία της δέψης, όταν πρόκειται να κατασκευαστούν δέρματα τύπου σαμουά.
Τόσο το χρώμιο, όσο και το έλαιο χρησιμοποιούνται σε δέρματα με τρίχωμα ή και χωρίς τρίχωμα. Τα δέρματα όμως που θα πρέπει να μην έχουν τρίχες ακολουθούν μια διαδικασία αποσύνθεσης της επιδερμίδας έτσι ώστε να αφαιρεθούν πολύ εύκολα οι τρίχες.
Τέτοια κατεργασία έχουν τα δέρματα των προβάτων, οι λεγόμενες προβιές, τα δέρματα των εριφίων, ακόμη και τα δέρματα των βοών που χρησιμοποιούνται για σόλες κλπ.
Στην περίπτωση που το δέρμα έχει μεγάλο πάχος, όπως είναι π.χ. το δέρμα των βοδιών και θέλουμε να παρασκευάσουμε δέρματα λεπτότερα, τότε τα δέρματα χωρίζονται στη μέση ή στα τρία κλπ. ανάλογα με το πόσο χονδρό απαιτείται να είναι το δέρμα.
Η κλασική μέθοδος δέψης γίνεται με τη βοήθεια της τανίνης. Η τανίνη είναι ουσία που παράγεται από τη φλούδα μερικών δέντρων, όπως είναι τα διάφορα είδη των ακακιών, η βαλανιδιά η καστανιά κλπ. Παλιότερα χρησιμοποιούσαν την τανίνη, όπως ακριβώς την έπαιρναν, χωρίς καμιά συμπύκνωση ή κατεργασία. Η δέψη όμως κρατούσε πάρα πολύ, ακόμη και μερικούς μήνες. Σήμερα χρησιμοποιείται συμπυκνωμένη τανίνη και η δέψη διαρκεί μερικές ημέρες μόνο.
Ανάμεσα στη δέψη με την τανίνη και το χρώμιο υπάρχουν αρκετές βασικές διαφορές. Η δέψη, με το χρώμιο είναι συντομότερη και φθηνότερη, τα δέρματα έχουν μικρότερο βάρος και καλύτερη εμφάνιση. Αντέχουν επίσης στο σκίσιμο.
Τα δέρματα στα οποία η δέψη έχει γίνει με τανίνη δεν έχουν επιπλέον πλεονεκτήματα, έχουν όμως το μεγάλο πλεονέκτημα ότι δεν εμποδίζουν την άδηλη διαπνοή, όπως συμβαίνει με τα δέρματα που η δέψη τους έγινε με χρώμιο, ενώ, παράλληλα, τα δέρματα με την τανίνη απορροφούν την υγρασία.
Τέτοια δέρματα που η δέψη τους έγινε με τανίνη είναι πολύ κατάλληλα κυρίως για την κατασκευή υποδημάτων.
Υποσημειώσεις[]
Εσωτερική Αρθρογραφία[]
- τηλεργασία
- έργο
- διεργασία
- επεξεργασία
- δερματουργία
Βιβλιογραφία[]
Ιστογραφία[]
Κίνδυνοι Χρήσης |
---|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)