Πτολεμαίος Γ' ο Κεραυνός
Ηγεμόνες Ελληνιστικής Εποχής
3ος Αιώνας π.Χ.
Όνομα: Πτολεμαίος
Ηγεμονικά Ονόματα
Ελληνιστική Μακεδονία
Ηγεμόνες Ελληνιστικής Μακεδονίας
Ηγεμονίδες Ελληνιστικής Μακεδονίας
Ιολαΐδες
Αντιγονίδες
Μακεδονική Αυτοκρατορία
Ηγεμόνες Μακεδονικής Αυτοκρατορίας
Στρατιωτικοί Μακεδονικής Αυτοκρατορίας
Έπαρχοι Μακεδονικής Αυτοκρατορίας
Αργεάδες
Ελληνιστική Ήπειρος
Ηγεμόνες Ελληνιστικής Ηπείρου
Ηγεμονίδες Ελληνιστικής Ηπείρου
Αιακίδες
Ιλλυρία
Ηγεμόνες Ιλλυρίας
Ελληνιστική Θράκη
Ηγεμόνες Ελληνιστικής Θράκης
Ηγεμονίδες Ελληνιστικής Θράκης
Αγαθοκλείδες
Ελληνιστική Αιτωλία
Στρατιωτικοί Ελληνιστικής Αιτωλίας
Ελληνιστική Αχαΐα
Στρατιωτικοί Ελληνιστικής Αχαΐας
Αθήνα
Ηγεμόνες Αθήνας
Στρατιωτικοί Αθήνας
Πολιτικοί Αθήνας
Αττική
Ηγεμόνες Αττικής
Σπάρτη
Ηγεμόνες Σπάρτης
Στρατιωτικοί Σπάρτης
Πολιτικοί Σπάρτης
Λακωνία
Ηγεμόνες Λακωνίας
Ελληνιστική Μυσία (Πέργαμος)
Ηγεμόνες Ελληνιστικής Μυσίας
Ηγεμονίδες Ελληνιστικής Μυσίας
Ατταλίδες
Ελληνιστική Βιθυνία
Ηγεμόνες Ελληνιστικής Βιθυνίας
Δοιδαλσίδες
Ελληνιστική Παφλαγονία
Ηγεμόνες Ελληνιστικής Παφλαγονίας
Πυλαμαινίδες
Ελληνιστικός Πόντος
Ηγεμόνες Ελληνιστικού Πόντου
Μιθριδατίδες
Ελληνιστική Καππαδοκία
Ηγεμόνες Ελληνιστικής Καππαδοκίας
Αριαραθίδες
Ελληνιστική Αρμενία
Ηγεμόνες Ελληνιστικής Αρμενίας
Αρταξιάδες
Ελληνιστική Αίγυπτος
Ηγεμόνες Ελληνιστικής Αιγύπτου
Ηγεμονίδες Ελληνιστικής Αιγύπτου
Λαγίδες
Ελληνιστική Κυρηναϊκή
Ηγεμόνες Ελληνιστικής Κυρηναϊκής
Ελληνιστική Κύπρος
Ηγεμόνες Ελληνιστικής Κύπρου
Ελληνιστική Συρία
Ηγεμόνες Ελληνιστικής Συρίας
Ηγεμονίδες Ελληνιστικής Συρίας
Σελευκίδες
Ελληνιστική Κομμαγηνή
Ηγεμόνες Ελληνιστικής Κομμαγηνής
Οροντίδες
Ελληνιστική Ιουδαία
Ηγεμόνες Ελληνιστικής Ιουδαίας
Ασμοναίοι
Πετραία Αραβία
Ηγεμόνες Πετραίας Αραβίας
Αρετάδες
Ελληνιστική Βακτρία
Ηγεμόνες Ελληνιστικής Βακτρίας
Ελληνιστική Ινδία
Ηγεμόνες Ελληνιστικής Ινδίας
Ινδοσκυθία
Ηγεμόνες Ινδοσκυθίας
Ινδοπαρθία
Ηγεμόνες Ινδοπαρθίας
Μαγαδία
Ηγεμόνες Μαγαδίας
Παρθική Αυτοκρατορία
Ηγεμόνες Παρθικής Αυτοκρατορίας
Αρσακίδες
Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία
Ηγεμόνες Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας
Στρατιωτικοί Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας
- Ένας πρίγκιπας της Αιγύπτου (ως Πτολεμαίος)
- Ένας βασιλέας της Θράκης (ως Πτολεμαίος Β')
- Ένας βασιλέας της Μακεδονίας (281 - 279 π.Χ.).
- Χρονική Περίοδος Διακυβέρνησης: Ελληνιστική Εποχή, 3ος Αιώνας π.Χ.
- Γέννηση:
- Θάνατος: Φεβρουάριος 279 π.Χ.
Ετυμολογία[]
 Ηγεμόνες
|
|---|
| της Μακεδονίας
|
| Αργεάδες |
|
Ετυμολογικά, το όνομα "Πτολεμαίος" συνδέεται με την ονομασία "πόλεμος"
Γενεαλογία[]
- Πατέρας: Πτολεμαίος Α' ο Σωτήρ
- Μητέρα: Ευρυδίκη, θυγατέρα του Αντίπατρου του Γηραιού
- Αδελφοί:
- Μελέαγρος Β' ο Αφανής
- Λυσάνδρα η Ατυχής
- Πτολεμαίος Β' ο Φιλάδελφος
- Αρσινόη Β' η Φιλάδελφος
- Σύζυγος:
- ανώνυμη σύνευνος ή σύζυγος
- Αρσινόη η Φιλάδελφος
- Τέκνα: ανώνυμη θυγατέρα που συζεύχθηκε τον Πύρρο
Βιογραφία[]
στην Βαλκανική
Αρχικά διάδοχος του θρόνου της Αιγύπτου επέτυχε να καταλάβει τον θρόνο της Θράκης και στην συνέχεια έγινε βασιλέας της Μακεδονίας από το Αύγουστο (?) του 281 π.Χ. έως το Φεβρουάριο του 279 π.Χ.
Πρωτότοκος γιος του βασιλέα της Αιγύπτου Πτολεμαίου Α', του επονομαζόμενου Σωτήρα, και της Ευριδίκης,
Η ζωή στην Αίγυπτο[]
Ο Πτολεμαίος Α' ο Σωτήρ ήταν επίγονος του Μεγάλου Αλεξάνδρου, που βασίλευσε στην Αίγυπτο μετά την διάλυση του απέραντου κράτους του τελευταίου. Ίδρυσε τη Δυναστεία των Πτολεμαίων και έθεσε τις βάσεις για την κυριαρχία της στην Αίγυπτο για περίπου τρεις αιώνες.
Είχε συζευχθεί με τουλάχιστον τέσσερεις συζύγους. Η τρίτη από αυτές ήταν η Ευρυδίκη, θυγατέρα του Αντίπατρου, του Μακεδόνα στρατηγού που ηγεμόνευσε στη Μακεδονία.
Απέκτησαν τέσσερα τέκνα:
Η διαδοχή ανήκε αρχικά στον Πτολεμαίο Κεραυνό. Αλλά ο βίαιος χαρακτήρας του προκάλεσε την αντιπάθεια του πατέρα του που τελικά, προς το τέλος της ζωής του, επέλεξε ως διάδοχο τον Πτολεμαίο Β' τον κατόπιν Φιλάδελφο, γιο του από την τέταρτη σύζυγό του, τη Βερενίκη Α', παραμερίζοντας έτσι τον νόμιμο διάδοχο. Τότε, ο Κεραυνός φιλονίκησε με τον πατέρα του και εγκατέλειψε την Αίγυπτο. Ο Πτολεμαίος στέφθηκε στις 7 Ιανουαρίου 282 π.Χ. Αναφερόταν ως συμβασιλέας ήδη από το 285 – 283 π.Χ. στα επίσημα έγγραφα του κράτους.
Η ζωή στην Θράκη[]
Μετά την αναχώρησή του από την Αίγυπτο ο Κεραυνός έγινε δεκτός στην αυλή του βασιλέα της Θράκης, [Λυσίμαχος \Θράκη|Λυσίμαχου]], στρατηγού του Αλεξάνδρου.
Εκεί υπήρχε η εξής περίεργη κατάσταση.
- Η Αρσινόη Β', ετεροθαλής αδελφή του (από την Βερενίκη), είχε συζευχθεί τον βασιλέα Λυσίμαχο.
- Η Λυσάνδρα, ομοθαλής αδελφή του Πτολεμαίου Κεραυνού (από την Ευρυδίκη), είχε συζευχθεί με τον Αγαθοκλή, το γιο του βασιλέα και διάδοχο του θρόνου.
Οι δύο γυναίκες, η Λυσάνδρα και η Αρσινόη βρίσκονταν μονίμως σε ανταγωνισμό (όπως άλλωστε κατά το παρελθόν και οι μητέρες τους) και προσπαθούσαν να απομακρύνει η μία την άλλη. Ως βασίλισσα, η Αρσινόη είχε βέβαια μεγαλύτερη επιρροή από τη Λυσάνδρα. Ο σύζυγος όμως της τελευταίας, ο Αγαθοκλής, ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής στο στρατό και το λαό χάρις στις νικηφόρες του εκστρατείες και τις στρατιωτικές του νίκες. Φοβούμενη η Αρσινόη ότι, μετά το θάνατο του Λυσίμαχου, η ίδια και τα τέκνα της θα περιέρχονταν στο έλεος της Λυσάνδρας, αμαύρωσε την καλή φήμη του Αγαθοκλή, πείθοντας τον πατέρα του πως σχεδίαζε πραξικόπημα. Ανεξαρτήτως της βασιμότητας της κατηγορίας, ο Λυσίμαχος τις πίστεψε. Φυλάκισε τον γιο του ο οποίος στην συνέχεια δολοφονήθηκε με δηλητήριο. Η δολοφονία αποδόθηκε στον πατέρα του. Η Λυσάνδρα βρέθηκε σε απελπιστική θέση. Τότε μαζί με τον αδελφό της, τον Πτολεμαίο Κεραυνό, τα τέκνα της και άλλους δυσαρεστημένους εγκατέλειψαν τη Θράκη με προορισμό την βασιλική αυλή του βασιλέα Σέλευκου Α' της Συρίας, στη Βαβυλώνα.
Συμμαχία με τον Σέλευκο[]
Ο Σέλευκος ήταν ένας ακόμη από τους επιγόνους του Αλεξάνδρου, ο μοναδικός εκτός από το Λυσίμαχο που ήταν πλέον εν ζωή. Όπως και ο Λυσίμαχος ήταν μεγαλύτερος από εβδομήντα πέντε ετών. Ο Σέλευκος άρπαξε ευκαιρία που του προσέφερε η Λυσάνδρα. Αποφάσισε να κηρύξει τον πόλεμο στον Λυσίμαχο. Πριν αναχωρήσει, ο Σέλευκος, όρισε για διάδοχό του τον Αντίοχο Α'.
Ο Λυσίμαχος όμως επιτέθηκε πρώτος. Πέρασε τον Ελλήσποντο και προέλασε εναντίον του Σέλευκου στη Μικρά Ασία. Οι δύο στρατοί συναντήθηκαν στη Φρυγία, στην πεδιάδα του Κουροπεδίου, πλησίον τωνΣάρδεων. Στην σύγκρουση που ακολούθησε το Φεβρουάριο του 281 π.Χ., ο Λυσίμαχος ηττήθηκε και φονεύθηκε.
Ο Σέλευκος, διέσχισε τον Ελλήσποντο, και προέλασε στη Θράκη και σκοπεύοντας να καταλάβει τους θρόνους της Μακεδονίας και Θράκης. Ο Πτολεμαίος Κεραυνός τον συνόδευε. Παρά την νίκη τους ως σύμμαχοι, οι δύο άνδρες είχαν στο εξής αντικρουόμενα συμφέροντα.
- Η μητέρα του Πτολεμαίου Κεραυνού, η Ευρυδίκη ήταν κόρη του Αντίπατρου, στον οποίο είχε επίσημα ανατεθεί η Μακεδονία κατά τη διαίρεση του κράτους του Αλεξάνδρου από τους στρατηγούς του. Ο Αντίπατρος είχε κυβερνήσει για αρκετό διάστημα την χώρα και η μνήμη του ήταν ακόμη νωπή στην Μακεδονία.
- Ο Σέλευκος ήταν ο κύριος συντελεστής της νίκης και θεωρούσε τον εαυατό του προφανή διάδοχο του φονευθέντος.
Ο Σέλευκος δεν έλαβε ιδιαίτερες προφυλάξεις. Όταν έφθασαν στο Άργος της Θράκης, ο Σέλευκος δολοφονήθηκε με πλήγμα στην πλάτη από εγχειρίδιο. Ο Σέλευκος πέθανε ακαριαία.
Πολλοί απέδωσαν τον φόνο του στον Πτολεμαίο και μάλιστα ιδιόχειρα. Φαίνεται ότι οι περρσότεροι αρχαίοι ιστορικοί χρησιμοποιήσαν ως πηγές, εχθρούς του Πτολεμαίου. Θεωρήθηκε, ακόμη, (εντελώς αυθαίρετα) ότι εξ αιτίας του περιστατικού ο Πτολεμαίος έλαβε την επωνυμία « Κεραυνός ». Το περιστατικό πρέπει να έγινε μεταξύ ίσως τον Αύγουστο του 281.
Η Διεκδίκηση του Μακεδονικού Θρόνου[]
Στην συνέχεια, ο Πτολεμαίος Κεραυνός επέτυχε να αναλάβει την ηγεσία τόσο των στρατευμάτων του δολοφονηθέντος Σελεύκου όσο και του φονευθέντος Λυσιμάχου. Αμέσως εισέβαλλε στην Μακεδονία, όπου διεκδίκησε το θρόνο. Βρήκε τη χώρα κατεστραμμένη από έριδες, καθώς πολλά πολιτικά στρατόπεδα είχαν σχηματιστεί, καθένα από αυτά έτοιμο να προωθήσει τους δικούς του υποψηφίους και τα δικά του συμφέροντα. Ταχύτατα, ο Πτολεμαίος τους παραμέρισε όλους. Εξασφάλισε την υποστήριξη των προσκείμενων στον παλαιό οίκο του Αντίπατρου, λέγοντας πως ήταν ο εγγονός και διάδοχος του ενώ ταυτόχρονα προσέγγισε τους υποστηρικτές του Λυσίμαχου, ισχυριζόμενος πως εκδικήθηκε για το θάνατό του.
Οι τρεις κυριότεροι ανταγωνιστές του ήταν:
- ο Αντίοχος Α' της Συρίας, διάδοχος του Σελεύκου.
- ο Αντίγονος Β' ο Γονατάς, γιος του Δημήτριου Α' του Πολιορκητή, που είχε στο παρελθόν βασιλεύσει στη Μακεδονία, πριν ο Λυσίμαχος εισβάλλει και καταλάβει την χώρα και
- ο Πύρρος Α' είχε κατακτήσει μέρος της Μακεδονίας, πριν την εισβολή του Λυσίμαχου, και τώρα που εκείνος απέθανε, ανανέωσε τις διεκδικήσεις του.
Η πρώτη δοκιμασία για τον Πτολεμαίο Κεραυνό ήρθε από τον Αντίγονο, που εισέβαλε με στόλο και στρατό. Η διαμάχη ήταν βίαιη και σύντομη: ο Αντίγονος ηττήθηκε σε ξηρά και θάλασσα και ο Κεραυνός έμεινε κύριος της χώρας. Η ταχεία νίκη του τον ενδυνάμωσε. Στην συνέχεια πρότεινε στον Πύρρο συνδιαλλαγή. Αυτός συμφώνησε, με την προϋπόθεση να λάβει στρατιωτική βοήθεια για τον πόλεμο που σχεδίαζε να αρχίσει στην Ιταλία. Έτσι έλαβε, 5.000 πεζούς, 4.000 ιππείς και 50 πολεμικούς ελέφαντες.
Πτολεμαίος & Αρσινόη[]
Υπήρχε, όμως, άλλη μία εκκρεμότητα. Η Αρσινόη, η χήρα του Λυσίμαχου, ήταν ακόμη ζωντανή. Όταν ο σύζυγός της φονεύθηκε, αντί να δεχθεί στωικά την αλλαγή στην πολιτική κατάσταση, κλείστηκε στην Κασσάνδρεια, (πρώην Ποτίδαια), οχυρή πόλη της Χαλκιδικής. Είχε μαζί της και τα τέκνα της από το Λυσίμαχο, που ήταν επίσης νόμιμοι υποψήφιοι για το θρόνο. Ο Κεραυνός στράφηκε εναντίον της.
Αρχικά έστειλε ένα μήνυμα στην Αρσινόη προτείνοντάς της, να γίνει σύζυγός του. Έτσι το ζήτημα θα λυνόταν ειρηνικά.
Η Αρσινόη δέχθηκε την πρόταση. Η Αρσινόη έδωσε τη συγκατάθεσή της και άνοιξε τις πύλες της πόλης. Ο Κεραυνός θανάτωσε σχεδόν αμέσως δύο από τους τρεις γιους της. Η Αρσινόη κατάφερε να δραπετεύσει. Η Αρσινόη αφού περιπλανήθηκε, επέστρεψε στην Αλεξάνδρεια όπου τελικά συζεύχθηκε τον ομοθαλή αδελφό της και βασιλέα, τον Πτολεμαίο Β', αποσπώντας τον από τη συνονόματή της Αρσινόη Α', με τον ίδιο τρόπο που κάποτε είχε απαλλαγεί από τον Αγαθοκλή και τη Λυσάνδρα. Έτσι ο Πτολεμαίος Κεραυνός διεσφάλισε τον Μακεδονικό θρόνο από τους μελλοντικούς ανταπαιτητές. Γρήγορα όμως μια νέα απειλή εμφανίσθηκε στον ορίζοντα.
Η Εισβολή των Γαλατών[]
Στις όχθες του Δούναβη έκανε την εμφάνισή της ένας συνασπισμός Κελτικών φυλών που οι Έλληνες απέδωσαν συνοπτικά ως Γαλάτες. Ανήκαν στον πολιτισμό του La Tène, του οποίο το λίκνο ήταν η βορειοανατολική Γαλλία και η νότια Γερμανία. Τον 5ο και 5ο αιώνα επεκτάθηκαν στα δυτικά σε χώρες όπου οι άνθρωποι ομιλούσαν μια γλώσσα που οι σύγχρονοι μελετητές αποκαλούν Κελτική.
Την εποχή εκείνη κατοικούσαν βόρεια της Μακεδονίας και της Θράκης και για κάποιο χρονικό διάστημα συγκέντρωναν δυνάμεις. Οι κινήσεις τους λίγο απασχόλησαν τον Πτολεμαίο Κεραυνό. Ωστόσο, αιφνίδια, μια πρεσβεία τους κατέφθασε ζητώντας χρήματα με αντάλλαγμα την ειρήνη. Ο Κεραυνός, έχοντας καταφέρει πρόσφατα τα μεγάλα του επιτεύγματα δεν θεώρησε σοβαρή την απειλή. Αντίθετα έστειλε πίσω την πρεσβεία ζητώντας τους ηγέτες τους ως ομήρους. Ακόμη έκανε το λάθος να μην βοηθήσει τις γειτονικές του Θρακικές φυλές, ελπίζοντας ότι οι βάρβαροι θα τις αποδυνάμωναν προς δικό του όφελος. Τελικά οι Θράκες αναγκάστηκαν να συμμετάσχουν στις μάχες στο πλευρό των Γαλατών. Την άνοιξη του 279, ο Γαλάτης ηγέτης Βόλγιος εισέβαλε στη Μακεδονία.
Φυσικά, μετά από τα γεγονότα αυτά η σύγκρουση ήταν αναπόφευκτη. Ο Κεραυνός προέλασε βόρεια για να συναντήσει τους εχθρούς του και διεξήχθη μία σφοδρή μάχη. Αλλά καθώς πολεμούσε έφιππος σε ένα ελέφαντα τραυματίσθηκε και ο ελέφαντάς του αφήνιασε, και τον έριξε κάτω. Οι Γαλάτες τον συνέλαβαν και τον αποκεφάλισαν. Καρφώνοντας την κεφαλή σε παλούκι την περιέφεραν στο πεδίο της μάχης. Το θέαμα τρομοκράτησε τους Μακεδόνες που υποχώρησαν άτακτα, αφήνοντας τους Γαλάτες νικητές (φεβρουάριος 289 π.Χ.).
Οι άμεσοι διάδοχοι[]
Ο θάνατος του Πτολεμαίου Κεραυνού έδωσε το σύνθημα σε διάφορους διεκδικητές του θρόνου να εμφανισθούν. Ακολούθησε μια περίοδος συγκρούσεων και χάους, κατά τη διάρκεια της οποίας οι Γαλάτες σκόρπισαν τον τρόμο στη Βόρεια Μακεδονία.
- Αρχικά ο θρόνος περιήλθε στον αδελφό του Πτολεμαίου, τον Μελέαγρο.
- Στην συνέχεια την εξουσία κατέλαβε ο Αντίπατρος Β'.
- Ακολούθησε ο Σωσθένης. Ο τελευταίος απώθησε το Βόλγιο, αλλά νέα ορδή Γαλατών με αρχηγό το Βρέννο κινήθηκαν προς την Κεντρική Ελλάδα.
Τελικά, ο Αντίγονος Γονατάς νίκησε τους εισβολείς και ανακυρήχθηκε βασιλέας της Μακεδονίας. Έτσι εγκαινιάζεται η περίοδος της βασιλείας των Αντιγονιδών που κράτησε περισσότερο από έναν αιώνα.
Υποσημειώσεις[]
Εσωτερική Αρθρογραφία[]
Βιβλιογραφία[]
- Ούλριχ Βίλκεν-Αρχαία Ελληνική Ιστορία, Εκδόσεις Παπαζήση,Αθήνα 1976
- Χανς Γιοακίμ Γκέρκε-Ιστορία του Ελληνιστικού κόσμου
Ιστογραφία[]
- Ομώνυμο άρθρο στην Βικιπαίδεια
- Ομώνυμο άρθρο στην Livepedia
- Η Οικογένεια του Λυσίμαχου., project για τον Πύρρο της Ηπείρου.
- Βιογραφία στο livius.org.
| Κίνδυνοι Χρήσης
|
|---|
|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)